مقایسه استاندارد طلا و ارز فیات

ارز فیات چیست؟

فیات کارنسی چیست؟

ارز فیات (Fiat Currency) چه تفاوتی با کریپتو کارنسی دارد؟

ارز فیات (Fiat Currency) یک پول قانونی بوده و ارزشش ناشی از صدور توسط دولت است و به کالای فیزیکی وابسته نیست. با فیات کارنسی بیشتر آشنا شوید.

قدرت دولتی که ارز فیات را صادر می‌کند، مهم‌ترین فاکتور در تعیین ارزش این نوع پول است. بیشتر کشورهای جهان از فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز استفاده می‌کنند. سیستم فیات با ایجاد ارزش برای پول قانونی (Legal Tender)، جایگزین «استاندارد طلا» (Gold Standard) و سایر سیستم‌های کالا محور شد. در حال حاضر بیشتر پول‌های کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای بزرگ، فیات کارنسی هستند.

تاریخچه فیات کارنسی

پول فیات قرن‌ها پیش در کشور چین متولد شد. استان سیچوآن (Sichuan) طی قرن یازدهم میلادی صدور پول کاغذی را آغاز کرد. در ابتدا امکان تبدیل این پول کاغذی به ابریشم، طلا و یا نقره وجود داشت ولی در نهایت با به قدرت رسیدن کوبلای خان (Kublai Khan) در قرن سیزدهم میلادی، یک سیستم ارز فیات تشکیل شد. مورخان ادعا می‌کنند که این سیستم پولی در سقوط امپراتوری مغول نقشی اساس داشت و هزینه‌های بیش از اندازه و ابرتورم (Hyperinflation) ریشه اصلی مشکلات آن بودند.

طی قرن ۱۷ میلادی، پول فیات در اروپا توسط کشورهای اسپانیا، سوئد و هلند مورد استفاده قرار گرفت. البته سیستم فیات در سوئد شکست خورد و دولت مجبور شد آن را کنار بگذارد و از استاندارد نقره استفاده کند. در طول ۲ قرن بعدی، فرانسه نو (Nouvelle-France) در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالت متحده از ارز فیات استفاده کردند و نتایج مختلفی گرفتند.

با فرا رسیدن قرن بیستم میلادی، آمریکا دوباره استفاده از ارز کالا محور را در دستور کار قرار داد، اما این بار به صورت محدودتر. در سال ۱۹۳۳، دولت امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را از بین برد. در سال ۱۹۷۲ (دوران ریاست جمهوری نیکسون) ایالات متحده استاندارد طلا را به کلی کنار گذاشت و از سیستم ارز فیات استفاده کرد. در نتیجه این اقدام، مرگ استاندارد طلا در سطح جهانی حتمی شد و کشورهای مختلف تصمیم گرفتند از فیات استفاده کنند.

فیات کارنسی چگونه کار می کند؟

پول فیات به ۲ دلیل می‌تواند ارزش داشته باشد: یا دولت صادرکننده ارزش آن را حفظ می‌کند یا طرفین تراکنش بر سر میزان ارزش آن به توافق رسیده‌اند. در طول تاریخ، دولت‌ها با استفاده از کالاهای ارزشمند مثل طلا و نقره، سکه می‌ساختند یا پولی که امکان تبدیل آن به یک کالای ارزشمند وجود داشت را چاپ می‌کردند. اما ارز فیات قابل تبدیل نیست. خود کلمه فیات در زبان لاتین به معنای عبارت دستوری «اینگونه خواهد بود» یا «بگذارید انجام شود» ترجمه می‌شود.

از آن جایی که پول فیات پشتوانه فیزیکی ندارد، با خطر کاهش ارزش به دلیل تورم مواجه است و حتی ممکن است در صورت رخ دادن ابرتورم (hyperinflation) ارزش خود را به کلی از دست بدهد. اگر مردم ارز ملی یک کشور را قبول نداشته باشند، ارزش آن از بین خواهد رفت. اما پولی که پشتوانه‌اش طلا باشد، ارزش ذاتی دارد، چرا که در بازار تقاضا برای طلا در صنایعی مثل جواهرات، تزئینات، تولید وسایل الکترونیک، رایانه‌ها و وسایل نقلیه هوافضا وجود دارد.

دلار آمریکا هم پول فیات به شمار می‌آید و هم پول قانونی که می‌توان با استفاده از آنان بدهی‌های خصوصی و عمومی را پرداخت کرد. به هر ارزی که توسط دولت قانونی اعلام می‌شود، پول قانونی (Legal Tender) می‌گویند. بسیاری از دولت‌ها ابتدا یک پول فیات صادر کرده و سپس با تبدیل آن به استانداردی برای پرداخت بدهی، فیات را به پول قانونی تبدیل می‌کنند.

در اوایل تاریخ ایالات متحده، پشتوانه ارز این کشور طلا و در بعضی موارد نقره بود. با تصویب لایحه اضطراری بانکداری سال ۱۹۳۳ (Emergency Banking Act of 1933)، دولت فدرال امکان تبدیل ارز به طلای دولتی را از بین برد. در سال ۱۹۷۱ استاندارد طلا که تا آن زمان پشتوانه ارز ایالات متحده بود به کلی کنار رفت و علاوه بر این، ارسال طلا به کشورهای خارجی که در ازای دریافت ارز آمریکا انجام می‌شد، نیز پایان یافت.

از آن زمان تاکنون پشتوانه دلارهای آمریکا «اعتماد کامل و اعتبار دولت ایالات متحده» بوده است. در گذشته روی دلارها این نوشته وجود داشت که:

دلار، پول قانونی (Legal Tender) برای پرداخت تمام بدهی‌های خصوصی و عمومی است، ولی در خزانه‌داری ایالات متحده یا در هر شعبه از بانک فدرال رزرو، امکان تبدیل آن به پول مشروع (Lawful Money) وجود ندارد.

بنابراین می‌توان گفت که امروزه دلارهای آمریکا Legal Tender هستند و نه Lawful Money که امکان تبدیل آن به طلا، نقره یا هر نوع کالای دیگری وجود دارد.

ارز فیات چه تفاوتی با استاندارد طلا دارد؟

استاندارد طلا امکان تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را فراهم می‌کرد و پشتوانه تمام پول‌های کاغذی این سیستم، مقداری مشخصی از این فلز گرانبها بود که توسط دولت نگه‌داری می‌شد. در یک سیستم ارزی کالا محور، دولت‌ها و بانک‌ها تنها در صورتی می‌توانند ارز جدید وارد چرخه اقتصاد کنند که مقدار متناسبی از طلا در ذخایر خود داشته باشند. چنین سیستمی توانایی دولت برای تولید پول و افزایش ارزش آن (صرفا بر اساس فاکتورهای اقتصادی) را محدود می‌کند.

ارز فیات چیست؟+تفاوت Fiat Currency با ارزهای دیجیتال

ارزهایی که هیچ کالای دیگری پشتوانه آنها نباشد به عنوان ارز فیات شناخته می شوند. یورو، پوند، ین و سایر ارزهای اصلی همگی ارزهای فیات محسوب می شوند.

از استاندارد طلایی تا ارز فیات

در سال 1971، ایالات متحده رسما به استاندارد طلا پایان داد. به جای دلاری که مقدار مشخصی طلا را نشان می دهد، دلار آمریکا اکنون بر اساس عرضه و تقاضا و اعتقاد به دولت ایالات متحده ارزش گذاری می شود.

بنابراین، ارزهای اقتصادهای توسعه یافته تر مانند ایالات متحده، ژاپن، اتحادیه اروپا و سایرین معمولاً با ارزش ترین هستند. کشورهایی که دارای بی ثباتی یا اقتصاد توسعه نیافته هستند، معمولاً ارزهای با ارزش کمتری دارند.

در برخی موارد، این کشورهای کوچکتر کمتر توسعه یافته حتی ارز خود را صادر نمی کنند. و اگر تصادفاً این کار را انجام دهند، معمولاً آن را با ثبات تر یک اقتصاد توسعه یافته مرتبط می کنند. به عنوان مثال، اکثر کشورهای حوزه کارائیب، ارزهای خود را به دلار آمریکا متصل می کنند، زیرا بیشتر اقتصاد آنها توسط گردشگران آمریکایی تامین می شود. لبنان واحد پول خود را به پوند انگلیس متصل می کند. بیشتر کشورهای آفریقایی به یورو پایبند هستند.

اثرات جانبی ارز فیات

هدف از انجام این کار حفظ ثبات بیشتر اقتصاد آنها است. با این حال، یک نقص وجود دارد. سیاست اقتصادی اعمال شده توسط کشورهای دارای ارز ذخیره مانند ایالات متحده یا اتحادیه اروپا در نهایت به این کشورهای کوچکتر می رسد. آنها حرف کمی دارند و مجبور می شوند با دستی که با آنها برخورد می شود کنار بیایند.

علاوه بر این، ارزهای فیات همیشه در حالت نوسان هستند. ارزها با ارزش تر و کم ارزش تر می شوند. اگر به خارج از کشور سفر کرده اید و سعی کرده اید ارزهای خود را مبادله کنید، می دانید که دلار آمریکا دقیقاً برابر با یورو یا پوند یا هر ارز دیگری نیست.

زمانی که ارزها توسط کالاهایی مانند طلا یا نقره حمایت می شدند، این پدیده وجود نداشت. قرن ها پیش، جهان موافقت کرد که تجارت طلا را تسهیل کند. هر کشور تعیین می کرد که ارزش یک اونس طلا به واحد پول خود چقدر است.

این استانداردسازی باعث حذف نرخ ارز شد. بنابراین، اگر می‌خواهید پوند انگلیس خود را به دلار آمریکا تبدیل کنید، تنها چیزی که باید بدانید این است که دولت‌های بریتانیا و آمریکا گفته‌اند یک اونس طلا چند پوند و دلار است.

ارز فیات امروز

با پایان یافتن جنگ جهانی دوم و ایجاد چشم انداز ژئوپلیتیکی جدید، برندگان جنگ هماهنگ شدند تا از طرح بازی اقتصادی جدید رونمایی کنند. در ابتدا برنامه این بود که دلار آمریکا با طلا با نرخ 35 دلار در هر اونس مبادله شود. سپس واحد پول هر کشور دیگری به دلار آمریکا گره می خورد.

با این حال، این سیستم در سال 1971 زمانی که رئیس جمهور نیکسون قابلیت تبدیل دلار به طلا را قطع کرد، کنار گذاشته شد. در این لحظه فیات ها متولد شدند.

محبوبیت ارز فیات افزایش یافت زیرا به دولت ها و به ویژه بانک های مرکزی کنترل بیشتری بر اقتصاد می دهد. با ارزهای فیات تحت اختیار خود، بانک های مرکزی می توانند بر عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره نظارت کنند.

هدف این رویکرد جدید به حداقل رساندن اثرات چرخه های رونق و رکودی بود که اقتصادها قبلاً از آن عبور می کردند. بانک‌های مرکزی می‌توانند نرخ‌های بهره را تغییر دهند یا عرضه پول را محدود کنند تا رشد را تشویق یا محدود کنند.

با این حال افزایش کنترل دولت بر اقتصاد همیشه پایدار نبوده است. ارزهای فیات همیشه قابل اعتماد نیستند. آنها را می توان بیش از حد دستکاری کرد و هنگامی که از کنترل خارج شدند، کشیدن افسار دشوار می شود.

تورم اجتناب ناپذیر است

یکی از مشکلات کلیدی ارزهای فیات افزایش ریسک تورم است. نمونه های انگشت شماری در طول تاریخ وجود دارد که بانک های مرکزی از قدرت خود سوء استفاده کرده اند.

زیمبابوه خانه یکی از بدترین بحران های تورمی در تاریخ مدرن بود. برای جلوگیری از رکود اقتصادی در اوایل دهه 2000 ، بانک مرکزی زیمبابوه شروع به چاپ پول با نرخ نجومی کرد. در پایان این اتفاق ناگوار، ارز زیمبابوه 99.9 درصد از ارزش خود را از دست داد. آنقدر از کنترل خارج شد که بانک مرکزی مجبور شد اسکناس 100 تریلیون دلاری منتشر کند.

امروزه کشورهای زیادی وجود دارند که با مشکلات تورمی خود در نتیجه نفوذ بیش از حد دولت دست و پنجه نرم می کنند. نرخ تورم ونزوئلا 2000 درصد است، در حالی که لبنان حدود 200 درصد است. پول آرژانتین نیمی از ارزش خود را از دست داده است و ارز ترکیه یک سوم از ارزش خود را از دست داده است.

متأسفانه شهروندان عادی در این کشورها بیشترین آسیب را می بینند. کسانی که پس انداز زندگی خود مقایسه استاندارد طلا و ارز فیات را در حساب بانکی دارند، ممکن است یک روز از خواب بیدار شوند و ببینند که پول کشورشان نیمی از ارزش خود را از دست می دهد. این دقیقاً همان چیزی است که در سال 1994 در یوگسلاوی اتفاق افتاد . نرخ تورم ماهانه این کشور به 313,000,000% رسید و قیمت ها در اوج خود هر 1.4 روز دو برابر می شد.

تفاوت ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال

حتی اگر یک شبه نباشد، تورم می تواند به آرامی در طی چند دهه اتفاق بیفتد.

وقتی دولت‌ها پول بیشتری چاپ می‌کنند، ارزش پول موجود در حساب‌های بانکی شهروندان، ارزش خانه‌هایشان و بسیاری از دارایی‌های دیگر را کاهش می‌دهند. برعکس قیمت تمام شده کالاها و کالاها افزایش می یابد. افراد کم درآمد بیشترین ضربه را از تورم وارد می کنند.

در ایالات متحده تقریباً دو برابر بیشتر از رکود بزرگ سال 2008 پول در گردش است. نه تصادفی، درست پس از رکود بزرگ، اولین ارز دیجیتال جهان، بیت کوین ، ایجاد شد. بیت کوین در تلاش بود تا با بیش از حد بانک های مرکزی مبارزه کند.

امروزه هزاران ارز دیجیتال وجود دارد. نامیدن برخی از این «ارزها» ممکن است اشتباه باشد. ارزهای رمزنگاری شده مانند Dogecoin ، Shiba Inu، و بسیاری دیگر از memecoin ها هیچ کاربرد واقعی ندارند و هیچ کاری برای حل مشکل فیات انجام نمی دهند.

در حالی که برخی دیگر از ارزهای رمزنگاری شده اهداف مختلفی مانند اتریوم و قراردادهای هوشمند آن را انجام می دهند، طراحی اولیه بیت کوین به عنوان یک پناهگاه امن برای کسانی است که می خواهند از بانک های مرکزی دوری کنند.

افرادی که به بیت کوین اعتقاد دارند، آن را به عنوان همه چیزهایی که ارزهای فیات نیستند، می دانند: عرضه محدودی دارد. نمی توان آن را دستکاری کرد و متکی به هیچ مرجع حاکمیتی نیست. امیدواریم از مطالعه این مقاله در جت تک لذت برده باشید!💖

ارز فیات چیست؟ آیا ارز دیجیتال به زودی جای پول را می‌گیرد؟ [+تاریخچه پول]

ارز فیات یکی از مفاهیم مهم در حوزه پولی و بانکی است. امروزه در کشورهای مقایسه استاندارد طلا و ارز فیات مختلف، به این اصطلاح واحد پول رایج یک کشو یا پول کاغذی می‌گویند. البته این بدین معنی نیست که سکه‌های فلزی، پول فیات نیستند!

عوامل بسیاری مانند عدم محدودیت، هزینه پایین تولید و ارزش مالی، تأثیر عمده‌ای بر روند تاریخی تغییر روش استفاده مردم از پول داشته است. محدودیت‌های فیزیکی و کمبود منابعی مانند طلا و نقره نیز نقش عمده‌ای در این تغییر دارند.

در این مقاله از پول نو قرار است تا با همدیگر معنا و مفهوم این اصطلاح را یکبار برای همیشه یاد بگیریم. اگر به این مبحث علاقه‌مندید تا آخر این مقاله من را همراهی کنید.

ارز فیات چیست؟

طبق تعریف، پول فیات نوعی ارز کاغذی است که از پشتیبانی فیزیکی مانند طلا یا نقره برخوردار نیست. یعنی پیش‌تر این پشتوانه وجود داشته ولی کم کم خود پول دارای ارزش شده. ارزش و اعتبار کامل این پول به قدرت، اعتماد و سیاست ناشر آن بستگی دارد. بنابراین، هر چه قدرت کشور صادرکننده بیشتر باشد، ارزش ارز آن نیز بالاتر است. به عنوان مثال، ارز فیات ایالات متحده، دلار آمریکا است. کشورهای دیگری هم هستند که دلار واحد پولی آن‌هاست مانند کانادا ولی ارزش دلار آمریکا با دلار کانادا یکسان نیست.

ارز fiat برخی از کشورها مانند چین یوان (رنمینبی) است که با نشانه ￥نشان داده می‌شود. علیرغم قدرت اقتصادی و سیاسی بسیار بالا، این ارز در برابر دلار، یورو یا پوند انگلیس ارزش پایینی دارد. دلیل اصلی این امر سیاست اقتصادی و پولی چین است. چینی‌ها با پایین نگه داشتن ارزش یوان نسبت به ارزهای جهانی سعی در جذب سرمایه گذاران بین المللی دارند.

با تضعیف کشور یا بحران اقتصادی یا جنگ، واحد پولی آن کشور کاهش می‌یابد و سقوط می‌کند. نمونه بارز سقوط ارز fiat در کشورها به دلیل بحران اقتصادی، ونزوئلا است. این کشور پس از درگذشت رهبر خود یعنی چاوز، دچار سقوطی شدیدتر از پیش شد به طوری که برای خرید یک قلم کالا در سوپرمارکت، مردم حجم زیادی از اسکناس می‌پرداختند که دیگر شمارش نمی‌شد بلکه وزن می‌شد!

یا مثلا کشور ترکیه پس از شکیت اقتصادی شدیدی که تجربه کرد، صفرهای پول ملی خود را کاهش داد تا محاسبه آن ساده‌تر باشد. البته ترکیه رشد اقتصادی‌ای تجربه کرد که توانست تا حدی این کاهش ارزش پول را جبران کند.

ارز فیات به بانک‌های مرکزی هر کشور اجازه می‌دهد تا بر بازار ملی آن کشور تسلط داشته باشند. زیرا کنترل میزان چاپ در دست مسئولان بانک مرکزی است.

یکی از معایب اصلی ارزهای سنتی در مقابل ارزهای دیجیتال این است که برای پوشش کسری بودجه، دولت‌ها می‌توانند مقادیر زیادی از این ارزها را چاپ کنند که منجر به تورم زیاد می‌شود.

ارز فیات چطور به وجود آمد؟

هزاران سال پیش مردم بومی هر منطقه برای تبادل کالا از روش پایاپای یا کالا به کالا استفاده می‌کردند. مثلا یک راس گوسفند معادل ۱۰ کیسه گندم معامله می‌شد. در طی زمان این نوع معامله دچار مشکل شد چون نمی‌شد تعیین کرد که حالا یک ران گوسفند چند کیسه گندم می‌شود!

به مرور راه‌های دیگری جایگزین شد و کار به فلزات گرانبها رسید چون قابل تقسیم بودند. این تقسیم شدن منجر به ضرب سکه شد. سکه‌های طلا ارزش بیشتر و سکه‌های نقره و برنز و آلیاژهای دیگر ارزش کمتر داشتند. به این ترتیب می‌شد خریدهای خرد را هم انجام داد.

بعد از مدتی برای جلوگیری از تقلب و خالص نگه داشتن فلزات سکه‌ها، حاکمان وظیفه مهر کردن و ضرب کردن سکه‌ها را به عهده گرفتند تا اعتبار آن‌ها را تضمین کنند. به این صورت سکه‌های ضرب شده با نقش پادشاهان به وجود آمدند.

نقش داریوش هخامنشی روی سکه طلا. به این سکه‌ها «داریک» می‌گفتند

این روند ادامه داشت تا جایی که حجم معاملات زیاد شد و عملا حمل و نقل و انتقال سکه‌ها ناممکن بود علاوه بر این، دزدی و به سرقت بردن طلای تاجران به دست راهزنان رایج شده بود و کار را برای تجارت سخت می‌کرد.

این شد که چک و اسکناس به وجود آمد و نشان دهنده مقدار طلایی بود که یک تاجر با خود دارد. بانک هم به همین طریق به وجود آمد. تاجران طلای خود را به شخصی بانفوذ می‌سپردند و او روی برگه‌ یا پوست امضا می‌کرد و می‌نوشت که فلان شخص این مقدار طلا پیش من دارد و معامله انجام می‌شد.

چین را می‌توان خاستگاه اولین ارز فیات کاغذی در نظر گرفت. در سلسله تانگ پادشاهان تصمیم گرفتند به جای طلا، نقره یا برنز از پول کاغذی استفاده کنند.

اما استفاده از این نوع ارز در کشورهای غربی از قرن هجدهم آغاز شد. کشورهای غربی، به ویژه در طول جنگ، از ارزهای فیات برای محافظت از ذخایر طلا و نقره خود استفاده کردند.

ارز فیات چگونه کار می‌کند؟

پس از تغییر و تحولاتی که برای شکل پول به وجود آمد، دیگر کم کم اعتبار خود آن فرد جایگزین طلا می‌شد و خود آن برگه یا چک ارزشمند شد. یعنی آن امضای پای برگه بود که ارزش داشت. مثل پول‌های کاغذی ما که امضای رئیس بانک مرکزی نشان‌دهنده اعتبار آن است. پس این گونه شد که دیگر هیچ کالای فیزیکی از این مدل پول پشتیبانی نمی‌کند. این پول بسته به منطقه جغرافیایی شناخته شده، قدرت خرید و ارزش ایجاد می‌کند. بنابراین با کمک پول فیات می‌توان هر محصولی را خریداری کرد.

یکی از اولین استفاده‌های ثبت شده از پول کاغذی در چین در حدود سال ۸۰۰ پس از میلاد بوده است، اگرچه چینی‌ها در اواسط قرن پانزدهم این قالب را کنار گذاشتند. تصویر بالا مربوط به اسکناس کوان چینی است که قدیمی ترین اسکناس شناخته شده در حدود سال ۱۳۸۰ میلادی است.

با استفاده از ارز fiat، قدرت خرید مردم ذخیره می‌شود. آن‌ها محدود به خرید و فروش کالا نخواهند بود. پرداخت حقوق نیز با استفاده از ارزهای فیات آسان است. الان با وجود بانکداری الکترونیکی مبادله ارز کاغذی کمتر شده است ولی پول‌های دیجیتالی هم ارز فیات به حساب می‌آیند.

سیستم کار ارزهای فیات متمرکز است. یعنی یک دستگاه یا سازمان خاص متولی چاپ پول و متعادل نگه داشتن ارزش آن است. بانک و سازمان‌های مالی متمرکز هستند و دولت‌ها آن‌ها را اداره می‌کنند. قانون‌های مربوط به وام، تسهیلات، چک، پرداخت‌ها، سودها و… همگی از سمت قدرت‌های مرکزی هر کشور تعیین می‌شود.

ارزش پول فیات به سیاست پولی، نرخ بهره و مقایسه استاندارد طلا و ارز فیات عملکرد کشور بستگی دارد

ارزش پول فیات به سیاست پولی، نرخ بهره و عملکرد کشور بستگی دارد. در کشورهایی که از نظر سیاسی یا اقتصادی ناپایدار هستند، تورم بالاتر خواهد بود. طبیعتا در این صورت ارزش پول فیات کاهش می‌یابد و قیمت کالاها و خدمات افزایش می‌یابد. در نتیجه قدرت خرید رو به کاهش خواهد شد و مردم تحت فشار اقتصادی مضاعفی قرار خواهند گرفت.

به طور کلی این ارز برای تامین قدرت خرید و اطمینان اکثریت مردم برای تامین کالاهای مورد نیاز به خوبی عمل می‌کنند. دولت نیز باید با استفاده از سیاست‌های صحیح اقتصادی برای حفظ و حتی افزایش ارزش پول ذکر شده، قدرت خرید مردم را افزایش دهد.

برخی از ارزهای فیات کشورهای جهان

ارزهای فیات مختلفی وجود دارد و در ادامه مقاله چند ارز مختلف رایج در کشورهای جهان را برای شما لیست می‌کنیم:

نام کشور	واحد پولی
آمریکا	دلار
انگلیس	پوند
ین	ژاپن
یوان	چین
یورو	اتحادیه اروپا
دینار	کویت
ریال	عمان
فرانک	سوئیس
درهم	امارات متحده عربی
روپیه	هند
روبل	روسیه

مزایای ارز فیات

مهم‌ترین ویژگی پول فیات ثبات قیمت آن است. عکس این موضوع در مورد طلا، مس و نقره صادق است. استفاده از ارزهای فیات در قرن بیستم در سراسر جهان رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم بیشتر از استفاده از ارزهای کالایی و سکه توجیه اقتصادی داشت.

مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که به دولت‌ها اجازه می‌دهد تا با کنترل میزان چاپ پول، کنترل کامل سیستم مالی و بانکی کشور را در دست بگیرند. به عنوان مثال استفاده از این سیستم به کاهش خسارات وارده به ایالات متحده در جریان بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ کمک کرد.

کار با ارز فیات برای مردم ساده‌تر است و امکان خطا و اشتباه در جابه‌جایی آن کم است. شناخته شده است و مردم سال‌هاست که با آن کار می‌کنند در صورتی که ارزهای دیجیتال جدید و ناشناخته‌اند و هنوز بسیار مردم به آن اعتماد ندارند.

ارز فیات کشورهای مختلف جهان

معایب ارز فیات

هیچ محدودیتی برای ارز فیات وجود ندارد، بنابراین می‌توان آن را در اندازه میلیون‌ها یا میلیاردها نسخه در روز چاپ کرد. این می‌تواند عامل کاهش ارزش پول فیات باشد. این در حالی است که استفاده از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره چنین عیبی ندارند چون مقدار آن‌ها در جهان ثابت و عرضه آن‌ها محدود است.

از طرفی ارزهای فیات به راحتی قابل جعل کردن هستند. امروزه از روش‌های مختلفی برای هوشمندسازی اسکناس‌ها وعدم کپی برداری استفاده می‌شود. البته استفاده از این روش‌ها هزینه چاپ پول را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. یکی دیگر از معایب این مدل پولی این است که با تغییر سیستم‌های حکومتی آن کشورها می‌توان آن را به کلی تغییر داد.

تفاوت بین ارز دیجیتال و ارز فیات؛ آیا چیزی به نام ارز دیجیتال فیات وجود دارد؟

پول فیات و ارز دیجیتال مفاهیمی کاملا مستقل هستند. بنابراین، اصطلاح ارز دیجیتال فیات کاملا بی‌معنی است. ارز دیجیتال شکل جدیدی از سرمایه مالی است که می‌تواند جایگزین ارزهای موجود در سال‌های آینده شود. اما مشکلاتی در این راه وجود دارد. زیرا عوض شدن جای ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال مستلزم پذیرش جهانی و اجماع اکثر مردم در سراسر جهان و همچنین شرکت‌های بزرگ و کوچک است.

البته ارز دیجیتال ترجمه خوبی برای کریپتو کارنسی نیست چون ارز فیات می‌تواند شکل دیجیتالی به خود بگیرد. پیش‌تر هم به این اشاره کردیم که با موبایل و هابربانک‌ها ما پول جابه‌جا می‌کنیم بدون اینکه پای هیچ سکه و اسکناسی در میان باشد! پس این پول می‌تواند شکل دیجیتال داشته باشد. ولی این با مفهوم ارز دیجیتال یا رمز ارز متفاوت است.

تفاوت بین ارز دیجیتال و ارز فیات

۱. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادرکننده به دست می‌آورند، در حالی که ارزهای دیجیتال ارزش خود را مستقیماً از بلاک چین و سرمایه گذاران به دست می‌آورند. بنابراین، ارزهای دیجیتال می‌توانند قوی‌تر عمل کنند در صورتی که پشتوانه فکری و اقتصادی قوی‌ای داشته باشند.

۲. ارزهای فیات توسط بانک‌های مرکزی و موسسات سطح بالا در هر کشور نظارت می‌شوند. در صورتی که بلاک چین‌ها توسط پروتکل‌های خاص، همکاری کاربران و رای گیری اداره می‌شوند.

۳. تفاوت دیگری نیز بین این دو ارز در تقسیم آن‌ها وجود دارد. ارز فیات واسطه‌های گوناگونی دارد. در حالی که ارزهای دیجیتال مبتنی بر شبکه‌های غیرمتمرکز هستند که امکان تراکنش‌های ناشناس با ساختاری خاص را فراهم می‌کند. (درباره استیبل کوین stablecoin بخوانید: استیبل کوین چیست؟)

۴. ارزهای فیات به نوعی استیبل کوین به حساب می‌آیند چون ارزش‌ آن‌ها همواره ثابت است. یک اسکناس ۱۰۰۰ تومنی همیشه ۱۰۰۰ تومان است (ارزش آن نسبت به بقیه ارزها تغییر می‌کند ولی خودش همیشه ۱۰۰۰ تومان می‌ماند) ولی ارزهای دیجیتالی که استیبل کوین نیستند مانند بیت کوین و اتریوم، نوسان قیمت دارند و برای همین می‌توانند به عنوان ذخیره ارزش عمل کنند.

سخن آخر با خوانندگان

در دنیای امروز، تمایل به تجارت سریع، ایمن و بدون احراز هویت در حال افزایش است. استفاده از ارزهای فیات، کارت‌های اعتباری، پرداخت‌های موبایلی و حتی سیستم‌های سریع بانکی بین المللی پاسخگوی این نیاز نیست. اما ارز دیجیتال، به طور ناشناس بستری را برای ایجاد سرعت فوق‌العاده برای انجام چنین تراکنش‌هایی فراهم می‌کند.

با توجه به این نیازها و همچنین محدودیت‌های ارزهای فیات، پول آینده ارز دیجیتال خواهد بود. امروزه ارز دیجیتال پیشرفته‌ترین و خلاقانه‌ترین راه برای پوشش نیازها و نگرانی‌های شماست. بنابراین انتظار می‌رود در آینده نزدیک استفاده از ارزهای فیات کاهش یابد.

پس بهتر است هر چه زودتر دست به کار شوید و با مطالعه و آموزش دیدن درباره ارزهای دیجیتال و نحوه خرید و فروش آن‌ها قدم جدیدی به سوی آینده بردارید. ما در بلاگ پول نو به شما کمک می‌کنیم تا به صورت رایگان آموزش ببینید و بعد از آموزش دیدن در صرافی پول نو سرمایه گذاری را شروع کنید 🙂

ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟ تفاوت‌های ارز فیات با ارزهای دیجیتال

ارز فیات چیست؟

ارز فیات (Fiat Currency)، اسکناس‌ها و سکه‌هایی هستند که در خرید و فروش‌ از آن‌ها استفاده می‌کنیم. ارزهای فیات همان پول‌های رایج کشورهای مختلف هستند. این روزها به جز این ارزها ارزهایی با ماهیت دیجیتالی نیز به‌وجود آمده‌اند، که به آن‌ها ارزهای دیجیتال یا رمزارز می‌گوییم. در این مقاله ما قصد داریم ارزهای سنتی و این ارزهای نوظهور را با یکدیگر مقایسه کنیم.

ارز فیات چیست؟

ارز فیات (پول بدون پشتوانه)،‌ واحد پولی کشورهاست که برخلاف باور عمومی که تصور می‌کنند این ارزها پشتوانه طلا یا نقره دارند پشتوانه‌ای ندارند. اعتبار این پول‌ها با وضعیت اقتصادی کشورها رابطه‌ی مستقیم دارد و ارزش آن‌ها بستگی به کشوری که ارز فیات را چاپ کرده دارد.

این ارزها در سراسر جهان وسیله‌ی مبادلات تجاری و خرید و فروش‌ها هستند و همچنین مهم‌ترین و مطرح‌ترین گزینه برای سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌روند.

این ارز جایگزینی برای استاندارد طلا و پول کالایی (کالایی اقتصادی که به‌جای پول استفاده می‌شود) بوده است.

ارز فیات

چرا ارز فیات جایگزین استاندارد طلا شد؟

در گذشته طلا پشتیبان پول یا ارز فیات بوده است و اندوخته‌ی طلا، موجب ارزش‌گذاری پول هر کشور بود. هر میزان که اندوخته‌ی طلا وجود داشت دولت می‌توانست به نسبت آن، پول تولید کند. این روش اجازه‌ی ورود فاکتورهای اقتصادی دیگر به عرصه ارزش‌گذاری پول رایج کشور را نمی‌داد.

در این شرایط در بحران‌‌های اقتصادی دولت‌های کنترلی بر روی وضعیت نمی‌توانستند داشته باشند و توانایی ایجاد کوچک‌ترین تغییری در شرایط اقتصادی نداشتند.

پس از ورود ارزهای فیات به چرخه اقتصاد کشورها، دولت‌مردان این توانایی را داشتند که در شرایط مختلف کنترل وضعیت را به‌دست بگیرند و ارزش پول را پایین یا بالا ببرند.

آن دسته از کارشناسان که موافق استاندارد طلا هستند؛ مدعی‌اند که اگر اسکناس پشتوانه‌ی فیزیکی داشته باشد، ثبات بیشتری نیز خواهد داشت.

اما مخالفان استاندارد طلا معتقدند، خود فلز طلا نیز هیچ‌گاه ثبات قیمت ندارد و این عدم ثبات بر روی ارزش پول تاثیر منفی خواهد داشت.

مزایای استفاده از ارز فیات:

• کمیاب نمی‌شود
• کم هزینه است
• انعطاف‌پذیر است
• در مبادلات بین‌المللی کاربردی است
• ذخیره کردن آن آسان‌تر است

معایب استفاده از ارز فیات:

• ایجاد تورم
• پیشینه بد

مقایسه ارز دیجیتال و ارز فیات

• تنها وجه اشتراک ارزهای فیات و دیجیتال، نبود پشتوانه‌ی فیزیکی در هر دوی این سیستم‌های پولی است.
• بیشتر مقایسه استاندارد طلا و ارز فیات مقایسه استاندارد طلا و ارز فیات رمزارزها در مقدار محدودی تولید می‌شوند و برای تولید محدود آن‌‌ها پروتکل‌های خاص مشخص شده است (هاوینگ بیت کوین). سایر آن‌ها نیز برای کنترل این موضوع پروتکل‌‌هایی را تعیین کرده‌اند که مقابل ایجاد ابر تورم را بگیرند. این امر نقطه‌ی مقابل امکان تولید بی‌رویه ارزهای فیات (عامل اصلی تورم) است.
• برخلاف دلیل پیدایش ارزهای فیات که کنترل بیشتر دولت‌مردان و بانک‌های مرکزی بوده است. کریپتوکارنسی یا رمزارز با هدف عدم تمرکز و کنترل‌زدایی به‌وجود آمده است.
• استفاده از پول فیات بستگی به مرزهای جغرافیایی و پذیرش آن در کشوری دارد که قصد استفاده از‌ آن را کنید. اما پول دیجیتال محدودیت مرزی و جغرافیایی ندارد و در سراسر دنیا مورد پذیرش و استفاده است.
• ارزهای دیجیتال به‌دلیل استفاده از سیستم‌های رمزنگاری در ساختار آن‌ها امنیت بسیار بالایی دارند و امکان جعل، هک و سرقت آن‌ها بسیار پایین است. اما پول فیات به‌راحتی جعل می‌شود، حساب‌های بانکی قابل هک شدن هستند و این پول‌ها همیشه در معرض سرقت قرار دارند.

• اما مهم‌ترین نکته که تا امروز در رقابت این دو ارز بسیار قابل توجه بوده است؛ میزان بالای پذیرش عمومی ارز فیات در مقایسه با ارز دیجیتال است. افکار عمومی هنوز آن‌چنان که باید و شاید ارزهای دیجیتال را به رسمیت نمی‌شناسد و پول فیات مقبولیت بیشتری دارد.
• مزیت دیگر ارزهای فیات به نسبت نوع دیجیتال آن‌ها نوسانات پایین است. رمزارزها دنیای پر نوسانی دارند؛ از این رو افراد کم‌تری به سرمایه‌گذاری در این بازار اطمینان می‌کنند.

صحبت پایانی

هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا کرده‌‌اند، اما هنوز هم ارز فیات رایج‌ترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کننده‌ی آن‌ها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند؛ هنوز مهم‌ترین رکن فعالیت‌های اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آن‌ها ایجاد کرده اند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتالی دارند.

زمان زیادی می‌برد تا مردم جهان به جای پول‌هایی که قابل لمس هستند، پول‌هایی که فقط کدهای نوشتاری‌اند را بپذیرند. اما آینده‌ی هر دوی این نظام‌های مالی در هاله‌ای از ابهام است و مشخص نیست در سال‌های بعد کفه‌ی ترازوی کدام یک از آن‌ها سنگین‌تر باشد و بتواند بازارهای مالی جهان را تسخیر کند.

پول بدون پشتوانه یا ارز فیات چیست؟

پول بدون پشتوانه یا ارز فیات در حقیقت نوعی پول قانونی است که ارزش آن با توجه به دولت صادرکننده آن تعیین می‌شود. ارزش ارز فیات بر خلاف سایر پول‌ها به کالاهای فیزیکی وابسته نیست. برای آشنایی بیش‌تر با این پول بدون پشتوانه پیشنهاد می‌کنم که تا انتهای این مطلب از دارا ماینر همراه ما باشید.

ارز فیات چیست؟

فیات برگرفته از واژه لاتین با معنی بگذارید انجام شود است. بنابراین ارز فیات نیز به ارزی اطلاق خواهد شد که عامل تعیین ارزش آن دولت ایجاد کننده آن خواهد بود.

استفاده از ارز فیات در بسیاری از کشورها برای خرید کالا، دریافت خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری رایج است. بنابراین می‌توان آن را جایگزینی برای کالاهای ارزشمند و استانداردی چون طلا دانست.

تاریخچه پول بدون پشتوانه فیات

شاید برایتان جالب باشد که بدانید منشا پیدایش ارز فیات به کشور چین باز می‌گردد. این پول در ابتدای پیدایش خود به ابریشم، طلا یا نقره نیز قابل تغییر بود. اما سیستم ارزی حاکم بر آن بسیار گران تمام شد. به همین دلیل نیز این سیستم به مرور زمان از دور خارج شد. این در حالی است که کشورهای مختلفی همچون هلند، فرانسه و ایالات متحده نیز قوانین مختلفی را برای استفاده از این سیستم در نظر گرفته و استفاده از آن را بر اساس قوانین خود پیش می‌برند.

مقایسه ارز فیات با سایر استانداردهایی نظیر طلا

یکی از اصلی‌ترین نکاتی که در خصوص دارایی‌های استانداردی نظیر طلا وجود دارد این است که این استانداردها به راحتی امکان تغییر به اسکناس‌های رایج و کاغذی را دارند. در واقع می‌توان گفت که پشتوانه تمامی پول‌های کاغذی رایج دولت‌ها طلای استاندارد بوده است. اما داشتن پشتوانه طلا برای تمامی ارزهای دیجیتالی و به ویژه ارز فیات کافی نبود. زیرا این منبع نیز همواره با محدودیت‌هایی همراه بوده است.

بنابراین فاکتورهای اقتصادی دیگری برای ارزش دادن به ارز فیات مورد نیاز خواهد بود. اما مسئله اینجاست که ارز فیات به دارایی و کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. از این رو در این زمینه دولت و بانک مرکزی هر کشور، نیاز به بررسی شرایط اقتصادی و ارزش‌های ملی خواهند داشت تا در مواجهه با رویدادهای مالی با کسری ذخیره و تسهیلات مواجه نشوند. چرا که مسئولیت کنترل رویدادهای مالی وظیفه خطیری است که بر عهده آن‌ها گذاشته می‌شود.

در حالت کلی داشتن پشتوانه فیزیکی با ارزش برای هر ارزی بسیار حائز اهمیت است. اما حقیقت اینجاست که ارزش دارایی‌هایی مثل طلا نیز بی‌ثبات است. بنابراین داشتن نوسان قیمتی امری اجتناب ناپذیر است. اما انعطاف‌پذیری در تعیین قیمت یکی از ضروری‌ترین نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

ارز فیات چه مزایا و معایبی دارد؟

بر اساس اطلاعات به دست آمده از فعالان حوزه مالی و اقتصادی می‌توان مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات در نظر گرفت:

کمیاب نبودن پشتوانه

یکی از نکات مثبتی که در خصوص فیات وجود دارد، عدم تاثیرپذیری آن از کمیابی کالا یا دارایی‌های فیزیکی است.

هزینه نسبتا پایین

ایجاد ارز فیات از نظر اقتصادی بسیار باصرفه‌تر از پول کالایی است.

انعطاف‌پذیری

انعطاف‌پذیر بودن نسبت به بحران‌های اقتصادی یکی از اصلی‌ترین نکاتی است که در مورد ارز فیات می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.

فراهم کردن امکان مبادلات مقایسه استاندارد طلا و ارز فیات بین‌المللی

با توجه به رواج استفاده از ارز فیات در کشورهای مختلف، می‌توان گفت که این ارز یکی از ابزارهای لازم برای مبادلات بین‌المللی را فراهم می‌کند.

سهولت استفاده

ارز فیات بر خلاف طلا و سایر استانداردهای با ارزش به هزینه‌ی نگه‌داری، محافظت، نظارت و … نیازی ندارد.

نداشتن ارزش اولیه

فیات نیز مانند سایر ارزهای دیجیتالی به خودی خود فاقد ارزش ذاتی و اولیه است. اما همین که امکان خلق پول از دارایی‌های بی ارزش وجود دارد، ممکن است در طولانی مدت سبب سقوط اقتصادی یک کشور شود.

عقبه تاریخی نامطلوب

پیاده‌سازی سیستم ارزی مشابه با ارزهای فیاتی تا کنون منجر به سقوط نظام‌های مالی بسیاری شده است. به همبن دلیل است که بسیاری از دولت‌ها استفاده از این سیستم مالی را خطرناک می‌دانند و تا جای ممکن از آن اجتناب می‌کنند.

ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال

یکی از اصلی‌ترین شباهت‌های میان ارزهای دیجیتال و فیات نداشتن پشتوانه فیزیکی است. اما مسئله اینجاست که ارزهای دیجیتال ماهیتی غیرمتمرکز دارند اما ارز فیات توسط بانک مرکزی کنترل می‌شود.

مشخص‌ترین تفاوت میان ارز دیجیتال و فیات را می‌توان نحوه پول‌سازی آن‌ها دانست. به عنوان مثال بیت‌کوین که یکی از شناخته‌شده‌ترین ارزهای دیجیتالی است، در مقایسه با فیات که تحت کنترل بانک مرکزی است، همواره با محدودیت‌هایی نظیر عرضه و تعداد سکه مواجه است.

از سوی دیگر می‌توان گفت که ارزهای دیجیتال هیچ محدودیت مرزی ندارند و نیاز به معادل فیزیکی ندارند. همین امر در کنار برگشت‌ناپذیر بودن تراکنش‌های آن‌ها سبب می‌شود که به نسبت ارزهای فیات با تفاوت‌های عمده‌ای مواجه باشند.

البته ناگفته نماند که بازار ارزهای دیجیتال نیز به نسبت بازارهای سنتی بسیار کوچک و پرنوسان است. بنابراین گسترش و فراگیر شدن این ارزها در عرصه بین‌المللی با محدودیت‌های جدی مواجه شده است. از این رو با رشد ارزهای دیجیتال نیز می‌توان گفت که احتمال بروز نوسان در آن به مراتب کمتر خواهد شد.

نتیجه‌گیری

با توجه به آنچه که تا کنون در این مطلب به آن اشاره شد، می‌توان گفت که هیچ یک از سیستم‌های ارزی قطعیت لازم و کافی را دارا نیستند. بنابراین راه زیادی برای پیمودن و مواجهه با موانع پیش روی این دارایی‌های دیجیتال خواهد بود. از سوی دیگر نیز با توجه به عقبه تاریخی ارز فیات در حقیقت آسیب‌پذیر بودن این ارزها همواره ملموس بوده است. شاید هم دلیل استقبال مردم از سیستم ارزهای دیجیتال به این موضوع باز می‌گردد.

می‌توان گفت که پشتوانه اصلی بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال، ایجاد شکل جدیدی از پول یا دارایی بر روی شبکه توزیع شده همتا به همتا است. بنابراین هر یک می‌توانند به نوبه خود جایگزین مناسبی برای پول در آینده اقتصاد جهانی باشند.

دارا در حقیقت یک پلتفرم استخراج بیت‌کوین است. دغدغه‌های مدیریت و تامین برق ماینرها را رها کنید و ماینینگ را با خیال راحت به ما بسپارید!